TOMA ile Baş Etme Rehberi

Protesto etmek suç değildir. Fakir olmak suç değildir. Sağlık, barınma, temiz su ve çocukların için bir gelecek istemek suç değildir. Sen deli değilsin. Tembel değilsin. Fazla bir şey istemiyorsun.

Ama...

Karşında bir TOMA varsa işler biraz değişebilir.

Bugün size biraz mizah, biraz bilgi, biraz da anayasal farkındalık içeren bir "TOMA ile Başa Çıkma Rehberi" sunmak istiyorum. Çünkü protesto hakkımız anayasal bir haktır, ama ne yazık ki pratiği bazen 10 tonluk zırhlı bir muslukla sınanabiliyor.

TOMA Nedir?

TOMA (Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı), genelde halkın "barışçıl" taleplerine "basınçlı suyla" cevap vermeyi tercih eden bir araçtır. İçişleri Bakanlığı envanterinde yer alır. Üzerinde kamera, biber gazı aparatı ve bazı modellerinde boyalı su püskürtme sistemi bulunur (evet, seni sonra kolayca tespit etsinler diye...).

TOMA'yla Uğraşırken Bilinmesi Gerekenler

1. Tazyikli Suyun Gücü Hafife Alınmamalı
TOMA'dan gelen su, sadece ıslatmaz --- yere serer, kafanı yarar. O yüzden:

Açık alanlarda "yandan çıkış" stratejisi uygula.
TOMA'yı görünce öylece dik durma, köşe kovala.
Ayağında kaymaz tabanlı ayakkabı olsun. Terlik unut gitsin.

2. Boyalı Su Gerçekten Boyalı
Eğer üzerine boya püskürtülürse, kıyafetlerini hemen çıkarıp yıkamazsan günlerce mavi gezebilirsin.

Mümkünse yedek kıyafet getir.
Gözlük-tulum kombinasyonu = hayatta kalma bonusu.

3. TOMA'ya Fiziksel Müdahale Etme
"Taş atayım, kürekle camına vurayım" gibi hareketler seni anayasadan çıkarır, TCK'ya sokar.

TOMA'nın öfkesi yoktur ama şoförünün vardır.
Bu rehber, "hayatta kalma" rehberidir, "efsane olma" rehberi değil.

Psikolojik Dayanıklılık

TOMA'dan kaçarken düşün:

"Ben burada olmam gereken yerdeyim.
Bu, benim hakkım.
Madde 34 -- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası:
"Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir."

"
Yani sen haklısın. Su sıkan değil.

Ekipman Listesi

Gözlük (tercihen yapı marketten alınan koruyucu gözlük)
Maske (gaz ihtimaline karşı)
Eldiven (soğuk ve kimyasal suya karşı)
Küçük havlu (yüzünü silmek için, çünkü suratına 3 bar su yiyorsun)
Yedek kıyafet (boya ihtimaline karşı)
Sirke ya da limon (gaz bombası moduna geçilirse)
Çıkış planı (TOMA'yı geçemezsin ama yanından sızabilirsin)

1. Lazer Kullanımı

Hong Kong'da olduğu gibi, lazer pointerlar TOMA kameralarını ve polis ekiplerinin görüşünü sınırlamak için kullanılabilir.

Göz alıcı ışıklar ve el fenerleriyle TOMA sürücüsünün görüş açısı bozulabilir.
Ancak hiçbir şekilde hedefin gözüne doğrudan tutulmamalı --- bu bir savunma yöntemidir, saldırı değil.

2. Hareketli Protesto

TOMA veya diğer müdahale araçları geldiğinde, protestocuların farklı bir alana geçerek eyleme devam etmesi, müdahaleyi zorlaştırabilir. Bu taktik, protestonun sürekliliğini sağlar ve güvenlik güçlerinin planlarını bozar.

3. Sessiz ve Sabit Duruş

Türkiye'de "Duran Adam" eylemi olarak bilinen bu yöntemde, protestocular hiçbir hareket yapmadan belirli bir noktada durarak tepkilerini gösterirler. Bu pasif direniş yöntemi, dikkat çekici ve etkili bir protesto biçimidir.

4. Toplumsal Dayanışma ve Zincir Oluşturma

Baltık ülkelerinde gerçekleştirilen "Baltık Yolu" eyleminde, milyonlarca insan el ele tutuşarak yüzlerce kilometrelik bir insan zinciri oluşturdu. Bu tür dayanışma gösterileri, güçlü bir birlik mesajı verir. Oturarakta yapilabilinir. Gandhinin yaptigi gibi.

5. Alternatif İletişim Araçları Kullanımı

Protesto sırasında internet erişimi kısıtlanabilir. Bu durumda, telsizler, offline mesajlaşma uygulamaları veya önceden belirlenmiş işaretler gibi alternatif iletişim yöntemleri kullanılabilir.

6. Koruyucu Ekipman Kullanımı

TOMA'ların tazyikli suyuna karşı dayanıklı yağmurluklar, su geçirmez kıyafetler ve koruyucu gözlükler kullanılabilir. Ayrıca, kaymaz tabanlı ayakkabılar, ıslak zeminde düşmeyi engeller.

7. Medyanın Dikkatini Çekmek

Yaratıcı pankartlar, kostümler veya performans sanatları kullanarak medyanın ve dolayısıyla kamuoyunun dikkatini çekmek mümkündür. Bu, protestonun mesajının geniş kitlelere ulaşmasını sağlar.

8. Hızlı Dağılma ve Yeniden Toplanma

Güvenlik güçlerinin müdahalesi sırasında hızlıca dağılmak ve farklı bir noktada yeniden toplanmak, protestonun devamlılığını sağlar ve müdahaleyi zorlaştırır.

9. Eğitim ve Bilinçlendirme

Protestocuların hakları konusunda bilinçlenmesi, olası bir müdahalede nasıl davranmaları gerektiğini bilmeleri açısından önemlidir. Bu nedenle, protesto öncesinde eğitimler düzenlenebilir.

10. Fiziksel Bariyer Oluşturma

TOMA'nın hızı ve manevrası düşüktür. Alanın daraltılması büyük avantaj sağlar.

Tel örgü, zincirli bisikletler, tahta paletler, çöp konteynerleri gibi büyük objeler kullanılarak yollar geçici olarak kapatılabilir.
Özellikle dar sokaklarda bu tür engeller, TOMA'nın manevrasını zorlaştırır, hatta tamamen durdurabilir.
Unutma: Bariyerin amacı savunmadır, saldırı değil.
Kilitli zincirler, büyük nesneleri sabitlemek için etkili olur.

11. Yön Saptırma ve Tuzaklama

TOMA'nın dikkatini dağıtmak ve yönünü değiştirmek için:

Ana güzergâh dışında, görünür başka bir kitle toplanarak TOMA'nın o yöne gitmesi sağlanabilir (boş eylem taktiği).
Duman veren nesneler ya da yansıtıcı materyaller (ayna, alüminyum folyo vs.) kullanılarak görüşü sınırlamak mümkündür.

12. Kendi Güvenliğini Al

En öndeki hat için şeffaf pleksi levhalar, kalkanlar, şemsiye grupları kullanılabilir.
Su geçirmez kıyafetler, koruyucu gözlük, kaymaz ayakkabılar ve havlu elzemdir.
TOMA'nın püskürttüğü boya veya kimyasal suya karşı, ten temasını en aza indir.

13 . Koordinasyon & Bilgi

Alan içi haberleşme için telsiz, sinyal işaretleri ya da çevrimdışı mesajlaşma uygulamaları kullanılabilir.
Sürekli "TOMA nerede, ne yapıyor" takibi yapılmalı; biri bu görevi üstlenip alanı bilgilendirmelidir.
TOMA yaklaşınca herkesin kaçması gerekmez. Organize şekilde geri çekilmek, kaosu önler.

❗ UYARI

Bu taktikler, sadece barışçıl direniş ve savunma amacıyla kullanılmalıdır. Kimseye zarar vermemeli, mülkiyete kasıtlı zarar verilmemelidir.

Unutma

Sen bir hak kullanıcısısın, suçlu değil.
Senin talebin; ekmek, adalet, eğitim, sağlık, çevre.
TOMA'nın talebi; senin dağılman.
Kimin kazanacağı, hep birlikte verdiğimiz tepkiye bağlı.

Senin TOMA Hikâyen?

Hiç TOMA'yla karşılaştın mı? Daha ne yapabiliriz?